Kanyoning

Aklınıza gelen tüm doğa sporlarını kafanızın içinde bir miksere koyun ve hızlıca karıştırın.

Ortaya çıkan muhteşem kokteylin adı , Kanyoning…

Ecnebilerin cañón (ispanyolca) bizim ise Türkçemize uyarlayarak Kanyon dediğimiz şey nasıl bişeydir burdan başlayalım isterseniz ;

Bilimsel olarak Kanyon, nehirlerce oluşturulmuş geniş vadilerdir. Binlerce hatta milyonlarca yıl boyunca suyun ve rüzgarın kayalar üzerinde yaptığı erezyonlar sonucu oluşan derin yarıklar olarakta tanımlanmaktadı r.Bu aşınma sonucu iki yanda yüksek duvarlar ve aşınmanın şiddetine göre şekillenmiş kayalardan oluşur.

Dünyada en büyük ve en çok bilenen kanyonu Amerikada bulunan “Büyük Kanyon”dur.Ülkemiz üzerinde de çoğrafi yapısı ve iklimsel özelliklerinden dolayı yüzlerce irili ufaklı kanyon bulunmaktadır.

Bunların en bilinenleri , Valla Kanyonu – Kastamonu, Köprülü Kanyon – Antalya, Saklıkent – Muğla, Güver Kanyonu – Antalya, Çoruh Vadisi – Erzurum olarak sıralanabilir.

Bu ön bilgilerden sonra gelelim işin kanyoning bölümüne..

Temel ve basit olarak kanyon geçişi, konyonun doğduğu zirve noktasından başlayıp ip inişleriyle ilerleyerek bitiminden çıkmaktır.Ama sizin de tahmin edebileceğiniz gibi hayatta hiçbir şey bu kadar basit değildir .

Geçiş yapılacak kanyonun yapısı,uzunluğu,mevsim,ekibin tecrube ve bilgisi gibi faktörler kanyon geçişinin belirleyici noktalarıdır.

Her kanyon oluşumu gereği birbirinden farklılıklar göstereceği için daha önce geçtiğiniz bir kanyonda kullandığınız bir teknik bir diğerinde işe yaramayabilir. Zaten kanyon geçiş sporunun diğer sporlardan farklı ve aynı zamanda onlarla bukadar iç içe olmasının nedenide budur.

3 saat içersinde geçilebilen kanyonlar olduğu gibi içersinde günlerce kamp kurularak geçilen kanyonlarda vardır.Bu geçiş degeceleri ve süreleri tamamen sizin kanyoning sınırlarınıza bağlı olarak değişir.

Ancak unutulmaması gereken en önemli nokta kanyonun büyüğü küçüğü yoktur.Her kanyonun kendine özgü bir geçiş yapısı ve riskleri vardır.Hiçbir kanyonu küçümsemeyin.

Yıllardan beri spor yapıyorum her kanyona girerim…

Evet girersiniz de çıkabilir misiniz? Önemli olan nokta bu

Burda devreye bilgi,beceri ve tecrube giriyor arkadaşlar.

”Kanyon geçişi yapmak için ne tür bilgiye sahip olmalıyım? “ sorusuna kesin br yanıt yok.Ancak şöyle yanıtlayabiliriz sanırım.

Kanyon geçişi yapabilmek için başta, temel (tercihen ileri) dağcılık,kaya tırmanış teknikleri, kampçılık,sualtı ve yüzme,doğada yaşam, yön bulma ve ilk yardım bilgilerine ve tecrubelerine sahip olmanız gerekiyor.Bunlardan birinin ya da birkaçının eksik olması sonucunda zorluk dercesi orta ve üstü olan kanyonların geçişini tamamlamakta zorlanır hatta kendiniz ve çevreniz için istenmeyen sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilirsiniz. Kanyon geçişinin bu kadar bilgi ve tecrübe istemesinin en önemli nedeni kanyona bir kere girdiğinizde en yakın çıkışın belkide kilometrelerce ilerde olması ve o çıkışa kadar da ilerlemek zorunda olmanızdır.

Parmak arası terliğini ve mayonu al kanyona gidiyoruz…

Evet belki bu tür kanyonlarda vardır ancak bizim anladığımız anlamda kanyoning yapmak için parmak arası terlikten biraz daha fazlası gerekecek… Malzeme olarak sadece kanyoning için üretilmiş malzemeler yoktur(istisnalar hariç).Ancak diğer sporlarda kullandığımız malzemeleri kanyoning içinde kullanabiriliz.

Dalış Elbisesi;

Su Ayakkabısı;

Çeşitli markaların ürettiği, suyun ayağınızdan çıkmasını sağlayan ya da girmesine engel olan bir yapıya sahip genelde neopren kumaştan üretilen ve çabuk kuruyan,kavucuk tabanı sayesinde kaymayan ayakkabılardır.

Can Yeleği;

Sel, girdap, akıntıya kapıldığınız taktirde batmamanızı sağlayıp sizi su yüzeyinde tutacak yelektir.

Kask;

Kanyonlar oynar kayalık yapılara sahip yüksek kaya duvarlarıyla çevrelenmiştir.Gece gündüz ısı farkı,toprağın suya doyması vb. nedenlerden dolayı kopan irili ufaklı kayalar zaman zaman düşüp sizi yaralayabilir. Ya da siz bir iniş –çıkş sırasında düşebilirsiniz. Bu nedenle dağcılıkta kullanılan kasklardan edinip bunu geçiş bitene kadar kafamızdan çıkarmamalıyız.

Su Geçirmez Çanta;

Yiyecek içecek,giyecek, ilkyardım malzemesi ve elektronik eşyaları korumak için kullanılan sugeçirmez (kutu) çanta edinmeliyiz.

Teknik Malzemeler;

Genelde dağcılıkta kullanılan ip,kemer,karabina, kazık,emniyet malzemeleri kullanılır.Bunun yanı sıra şişme bot ya da şişme kano sizi ve malzemeleri taşımada yararlı olacaktır.

Geçişin kamp yapılarak tamamlanacağı uzun kanyonlarda ise uygun modelde bir çadır kullanılır.

Taş düşebilir de peki ayı çıkabilir mi?

Evet! Ayı çıkmasa da kanyon içerisinde yaşayan hayvanlar bulunabilir. Bunların başında su yılanı,balıklar, kurbağalar,yengeçler, arı, çeşitli sinekler, kartal ve diğer yırtıcı kuşlar kanyonda karşınıza çıkacak arkadaşlar arasındadır.

Bu kayalar üstüme üstüme geliyor…

Daha önce kanyona girmemiş biri için kanyon bilmediğiniz korkularınızla yüzleşmeniz için size güzel bir ortam sağlayacaktır.İki tarafınızda yükselen devasa kayalar,daracık geçişler,göremediğiniz güneş ışınları,hiçbir yerde hissetmediğiniz kadar soğuk bir su,aşmanız gereken onlarca engel…

Bir çok kanyon oldukça klostrofobik bir yapıya sahiptir.Kendinizi köşeye sıkışmış hissedersiniz. Ama bir süre sonra bu duruma adapte olur ve alışırsınız.

Yukarıda suyun soğuk ve yıpratıcı olduğundan söz etmiştim. Ne kadar mı soğuk?Benzetmek gerekirse .Bir tencereyi yarısına kadar buz doldurun ve üzerine su ilave edin. Elinizi suya sokun Ve bu suda saatlerce ilerlediğinizi düşünün,sürekli?şimdi..İşte bu kadar soğuk sudasınız. Bu bir süre sonra hem fiziksel hem de psikolojik olarak yıpranmanıza neden oluyor.Ayrıca çoğu yerde suyu içemediğiniz için içme suyu anlamında varlık içinde yokluk çekiyorsunuz.

Kanyona giriş ipine girmeden önce fiziksel,ruhsal, teknik, tecrübe, malzeme ve bilgi açısından yeterli olup olmadığınızı son kez kendinize sorun ve cevabınız evet ise aşağı doğru inin.

Ancak kafanızda en küçük bir soru işareti varsa ipten çıkın ve hazır olmayı bekleyin.Bu karar başta kendiniz ve sonra ekip arkadaşlarınızın güvenliği için önemli ve gereklidir.

Sen ben biz haydi kanyona…

Kanyonu uzaktan seyretmek için güzel bir çağrı.

Kanyon geçişi yapacak ekip daha önceden birbirini tanıyan,yeterli teknik bilgi ve tecrübeye sahip mümkünse ayrı spor dallarında uzmanlaşmış bireylerden oluşmalıdır.Herkesin ilk yardım eğitimi aldığı düşünülse dahi buna ilaveten ekipte bulunacak bir sağlık görevlisi(doktor, hemşire) gruba güven verecektir.

Bir kanyoning ekibi en az 4 en çok 12 kişiden oluşmalıdır.İdeal olan çift sayıyı yakalayıp eşleşme  sistemiyle ekip oluşturmaktır.Böylece herkes birinden sorumlu olacaktır.

Kaynak : Şener KARTEN – http://www.zirvedagcilik.net/